Хамӑрӑн тымарсем пирки манмалла мар. Уйрӑмах — халь. Кашни ачанах тӑван патшалӑх историне хисеплеме вӗренмелле. Ҫакӑн пек тӗллевсем лартнӑ республикӑри пӗр хулара иртнӗ канашлура.
Улатӑрта регионсен хушшинче «Социокультура тымарӗсем» канашлу иртнӗ. Унта ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫитнӗ.
Михаил Васильевич канашлӑва уҫнӑ май чӑваш халӑхӗ пуян культурӑллӑ пулнине, хӑйӗн йӑли-йӗркине куҫ пек упранине палӑртнӑ. Ҫак пуянлӑха ӑруран ӑрӑва куҫармаллине те каланӑ Михаил Игнатьев.
«Социокультура тымарӗсем» канашлу вӗрентекенсене чӑн-чӑн патриотсене хатӗрлеме те пулӑшать. Улатӑр хули сӑнав лапамӗ шутланать. Ҫак проекта мӗншӗн шӑпах ҫак хула пурнӑҫа кӗртме тытӑнни те ахальтен мар. Чылайӑшӗ Улатӑра православиллӗ Атӑлҫин центрӗ тесе шутлать. Проекта хула духовенстви хастар хутшӑнать.
«Социокультура тымарӗсем» вӗренӳ курсӗпе килӗшуллӗн ачасем тӑван ен историне тарӑннӑн вӗренеҫҫӗ, паллӑ ҫынсем пирки пӗлеҫҫӗ. Ҫавӑн пекех ӳнерпе, живопиҫпе паллашаҫҫӗ.
ЧР Вӗренӳ институчӗ физика предметне вӗрентес технологие аталантарас тӗллевпе республика шайӗнче конкурс ирттернӗ. Вӑл кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнчен пуҫласа нарӑсӑн 26-мӗшӗччен иртнӗ.
Унта пӗтӗмпе 53 вӗрентекен хутшӑннӑ. Конкурс ҫӳллӗ шайра иртнӗ. Физика предметне вӗрентекенсем уроксенче, урок тулашӗнче усӑ курмалли методикӑсемпе паллаштарнӑ, опычӗсем пирки, аталантаракан программӑсем, электронлӑ материалсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Улатӑр районӗнчи Алтышево шкулӗнче физика предметне ертсе пыракан Дарья Ивановна Сетямина конкурсра палӑрнӑ. Унӑн методика ӗҫӗ виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Улатӑр хулин ӗҫлӗх центрӗ ӗҫсӗррисемпе тӗл пулма ялсем тӑрӑх та ҫӳрет. Нумаях пулмасть вӑл ҫав районти Кувакино ялне тухса кайнӑ.
Вырӑна ҫитнӗ май ӗҫлӗх центрӗн специалисчӗсем тахҫантанпах ниҫта тар тӑкман, ӗҫ вырӑнӗ шыракан 8 ҫынпа курнӑҫнӑ. Вӗсене ӗҫ рынокӗнчи тӑрӑмпа паллаштарнӑ. Хысна шучӗпе ҫӗнӗ специальноҫ илме май килни пирки каласа кӑтартнӑ май ҫав йӗркепе тата кама вӗренме май пуррипе паллаштарнӑ. Ахаль лариччен общество ӗҫне хутшӑнма сӗннӗ. Ун пеккисем ытларах чух урамсене хӑтлӑх кӳреҫҫӗ. Вырӑнти вакансисем ытах тивӗҫтермесен республика тулашне кайма пулать.
Ҫынсене ӗҫсӗррисемпе ӗҫлекенсене палӑртмалли меслет ҫинчен те ӑнлантарнӑ. Методикӑна Пӗтӗм тӗнчери ӗҫ организацийӗ тата Раҫҫей саккунӗпе килӗшӳллӗн йӗркеленӗ иккен.
Улатӑр районӗнчи Ахматовӑри ача пахчинчи пушара клоун сӳнтернӗ. Анчах чӑн-чӑн пушара мар. Унти шӑпӑрлансемпе аслиcем вӗренӳ ирттернӗ. Пушар сиксе тухсан епле тытмаллине 17-мӗш номерлӗ пушар пайӗн инженерӗ Любовь Батманова тата Пӗтӗм Раҫҫейри ирӗклӗ пушар обществин Улатӑр районӗнчи уйрӑмӗнчи профилактика енӗпе ӗҫлекен инженер Елена Афондеркина вӗрентнӗ. Урока вӑйӑ евӗр йӗркеленӗ. Унта ҫурхи вӑхӑтра инкеке лекес мар тесен мӗнле пулмалли пирки каласа кӑтартнӑ.
Ачасен спектакле те хутшӑнма тивнӗ, пушар эстафетине те. Спектакле харсӑр Игорёша клоун та вылянӑ. Пушара сӳнтермелле вылянӑ хыҫҫӑн «Юлташа инкекрен ҫӑл!», «Вӑрманти пушара сӳнтер!» эстафета йӗркеленӗ.
Мӗн вӗреннине ачасем астуса юлччӑр тесе Игорёша клоун ачасем валли хӑрушсӑрлӑх правилисемпе паллаштаракан брошюра тата ӳкермелли пӗчӗк кӗнеке парнеленӗ.
Сӑнсем (3)
Улатӑрта пурӑнакан 6 ҫулти Марина Сафонеева сайра тӗл пулакан чирпе аптӑрать. Кун пеккисене «хрусталь ачасем» теҫҫӗ. Унӑн шӑмми час-часах хуҫӑлать, ҫавна май тӑтӑшах гипспа ҫӳреме тивет.
Марина питӗ савӑнӑҫлӑ та ӑслӑ ача. Пазл хӑвӑрт пуҫтарать. Выляма юратать. Шел те, унӑн диван ҫинче ҫеҫ куҫса ҫӳреме тивет. Пӗчӗскер ырату мӗнне ҫуралнӑранпах пӗлет. Унӑн шӑммисем амӑшӗн варӗнчех сиенленнӗ. Ҫуралнӑ чухне 8 аяк пӗрчи хуҫӑлнӑ, 1-мӗш уйӑхрах пӗҫҫине сиенлетнӗ. Пӗчӗк Маринӑн шӑмми мӗн чухлӗ хуҫӑлнине никам та пӗлмест — нумай.
Вӑл амӑшӗпе час-часах Мускава сипленме ҫӳрет. Усси пур. Пӗлтӗр вӑл хӑй тӗллӗн ура ҫине пӗрремӗш хут тӑнӑ.
Анчах пӗлтӗр раштав уйӑхӗнче Марина каллех пӗҫҫине хуҫнӑ. Сколиоз та пуҫланнӑ. Халӗ хӗрача утаймасть, тухтӑрсем операци тума сӗнеҫҫӗ.
Пӗчӗк Маринӑна операци тумалла. Клиника сахал ыйтмасть — 900 пин тенкӗ. «Коммерсант» тата rusfond.ru сайт 710 пин тенкӗ пухнӑ. Пӗр компани 140 тенкӗ куҫарса пама шантарнӑ. 50 пин тенкӗ ҫеҫ ҫитмест. Ӑна пулӑшас тесен 5541 номер ҫине «ДЕТИ» сӑмах ҫырса СМС-ҫыру ямалла. Хакӗ — 75 тенкӗ ҫеҫ.
Улатӑр районӗнчи тӗп пульницӑра йыш хушӑннӑ. Унта нумаях пулмасть реаниматолог анестезиолог ӗҫе кӳлӗннӗ. Александр Николаевич Ревацкий — Украина ҫынни.
Унччен вӑл ҫак специалноҫпех Донецк облаҫӗнчи Харцызск хулинчи пульницӑра ӗҫленӗ. Александр Николаевич Раҫҫейре медицина тата фармацевтика ӗҫӗпе вӑй хумашкӑн ирӗк тата специалист сертификатне илнӗ.
Александр Ревацкий ҫынсене пулӑшма, хӑйӗнчен мӗн килнине тума шантарнӑ. Вӑл хӑйӗн ҫемйипе Улатӑра ҫулла килнӗ. Унӑн арӑмӗ те медицина ӗҫченӗ. Вӑл та специалист сертификатне илнӗ те Улатӑр районӗнчи тӗп пульницӑра ӗҫлет.
Украинӑран килнӗ тухтӑр Чӑвашра ҫак ӗҫре тӑрӑшнӑшӑн хӗпӗртет. Ку унӑн медицина ӗҫне малалла тӑсма май парать-ҫке-ха.
Тата тӗрӗсрех калас тӑк, пӗремӗкпе те мар-ха, канихветпе. Патшалӑхӑн ҫул-йӗр инспекторӗсем ҫуран ҫӳрекенсене пылакпа астарма шут тытнӑ. Канихвечӗ ахальли мар — «Хаваслӑ ҫуран ҫӳрекен» ятлӑскер. Ун хучӗ ҫине ҫул-йӗр правилине аса илтерекен тӑватӑ йӗркеллӗ сӑвӑ ҫырса хунӑ. Пылак ҫимӗҫе вырӑнти кондитер предприятийӗсенчен пӗринче кӑлараҫҫӗ.
Ӑна инспекторсем ҫуран ҫӳрекенсене кӑна мар, водительсене те валеҫсе панӑ. Сӑмах май вӗсем ҫул ҫинче асӑрхануллӑ пулмаллине те аса илтернӗ, шоферсене — ҫуран ҫӳрекенсене ирттерсе ямаллине.
Тимлӗх, чӑн та, кирлех. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ҫынсем ҫине машинӑсем республикӑра 65 хутчен пырса кӗнӗ. Вӑрмар, Улатӑр районӗнче пӗрер ҫын, Шупашкарта иккӗн вилнӗ.
Улатӑр районӗнче пурӑнакан арҫын ҫурта пӗлтӗр ака уйӑхӗнче ҫеҫ туяннӑ. Нумаях пулмасть, раштав уйӑхӗнче, вӑл кил хуҫалӑхӗнче тӗрлӗ ӗҫе пурнӑҫланӑ.
Ф-1 гранатӑна шӑпах ҫавӑн чухне сакайӗнче тупнӑ вӑл. Хӑрушӑ япала пирки тӳрех полицие пӗлтернӗ.
ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫынна гранатӑна хӑй ирӗкӗпе панӑшӑн укҫан хавхалантарма йышӑннӑ. Ӑна 5 пин тенкӗ памалла. Халӗ граната мӗнле майпа унта лекнине тӗпчеҫҫӗ.
Ведомство хӗҫ-пӑшала хӑйсен ирӗкӗпе пани пуҫиле ӗҫрен хӑтарнине аса илтерет. Кунсӑр пуҫне укҫан хавхалантараҫҫӗ. Унӑн виҫине муниципалитетсем хӑйсем палӑртаҫҫӗ.
Ҫӗнӗ ҫул умӗн ку улатӑрсемшӗн чӑн-чӑн парне пулнӑ. Унта «Святлячок» ача пахчи уҫӑлнӑ. Вӑл кивви вырӑнне ӗҫлеме тытӑннӑ. 1947 ҫулта хӑпартнӑ ҫурта ишсе антарнӑ.
Ача пахчинче 240 шӑпӑрлан валли вырӑн хатӗрленӗ. Унта пур условие те туса панӑ. Вӑл хӑрушсӑрлӑх енӗпе те ыйтнине тивӗҫтерет. Ача пахчинче 36 ҫын ӗҫлӗ. Вӗсенчен 15-шӗ — педагогика ӗҫченӗсем.
Ача пахчине пӗлтӗрхи авӑн уйӑхӗнче хута яма тытӑннӑ. Ӑна тумашкӑн 119 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Ача пахчине уҫнӑ ҫӗре ЧР вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов хутшӑннӑ. Улатӑр тата Пӑрачкав епископӗ Федор ҫӗнӗ ача пахчисем уҫӑлнӑ май шӑпӑрлансем йышланса пынине палӑртнӑ.
Ачасем хисеплӗ хӑнасене савӑнтарнӑ. «Хӗвел» кӗҫӗн ушкӑнрисем «Илемлӗ чӑрӑш» интерактивлӑ вӑйӑ вылянӑ. Хӑнасем чӑрӑша илемлетнӗ. Ҫавӑн пекех ачасем концерт хатӗрленӗ. Вӑй-хал культурин залӗнче «Атте, анне тата эпӗ — спортпа туслӑ ҫемье» спорт конкурсӗ иртнӗ. Шӑпӑрлансене ҫав кун клоун та савӑнтарнӑ.
Культура ҫулталӑкне халалланӑ «Тӑван ялӑм ҫапла пуҫланнӑ» конкурс раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пынӑ. Чӑваш Республикин шкулӗсенче вӗренекен «Тантӑш» хаҫат тусӗсем, ҫамрӑк таврапӗлӳҫӗсем, пултарулӑх ӑмӑртӑвне паха хайлавсем ярса панӑ. Вӗсене хаҫат номертен номере пичетлесе пынӑ, пичетлесе ӗлкӗрейменнине каярах пичетлеме шантараҫҫӗ.
Тӑван ял халапӗсем тӗрлӗ шайлӑ пулнӑ. Вӗсем пӗринчен тепри кӑсӑк тесе ӗнентереҫҫӗ. Халапсене ват ҫынсем каласа панине истори чӑнлӑхӗсемпе ҫыхӑнтарса тӑван ял историне тулли уҫса пама тӑрӑшнӑ.
«Тӑван ялӑм ҫапла пуҫланнӑ» конкурса хутшӑннисен ячӗсене «Тантӑш» хаҫатра та пичетлемелле, авторӗсене тата вӗсен ерӳҫисене сертификат тата парнесем парса чысламалла. «Сертификатсемпе парнесене хаҫат редакцине кӗрсе илме пултаратӑр», — тесе хыпарлаҫҫӗ конкурс йӗркелӳҫисем.
Ирина Гладкова (Шӑмӑршӑ районӗ, Виҫпӳрт Шӑмӑршӑ), Николай Кулагин (Элӗк районӗ, Мӑн Ямаш вӑтам шкулӗ, 6 класс), Юлия Ильденеева (Улатӑр районӗ, Суйкӑн шкулӗ, 6 класс), Мария Тигинова (Улатӑр районӗ, Суйкӑн, 9 класс), Ольга Алексеева (Ҫӗрпӳ районӗ, Ямаш шкулӗ, 8 класс), Вадим Андреев (Ҫӗрпу районӗ, Ямаш шкулӗ, 9 класс), Никита Никитин (Элӗк районӗ, Шӗмшеш шкулӗ, 8 класс), Анна Удиванова (Элӗк районӗ, Шӗмшеш шкулӗ, 10 класс), Ольга Архипова (Элӗк районӗ, Шӗмшеш шкулӗ, 7 класс), Катя Сарбаева (Сӗнтӗрвёрри район, Карапаш), Анна Михеева (Хӗрлӗ Чутай районӗ, Мён Этмен шкулӗ, 11 класс), А.
+0.3 °C